Tarih boyunca çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan ve zengin kültürel mirasa sahip olan Gaziantep’te unutulmaya yüz tutmuş el sanatları Helvacıkara-Kıymık Geleneksel El Sanatları Merkezi’nde yaşatılıyor.
Kentin unutulmaya yüz tutmuş el sanatlarını yaşatmak ve tanıtmak amacıyla Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından kurulan Helvacıkara-Kıymık Geleneksel El Sanatları Merkezi’nde hem el sanatları yaşatılıyor hem de usta öğreticiler yetiştiriliyor.
2020 yılında Şahinbey ilçesinin Suyabatmaz Mahallesinde tarihi Antep evinde Coğrafi İşaret Tescil Belgesi alınan sedef kakma sanatı başta olmak üzere Gaziantep’e ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne ait yemenicilik, kilim dokumacılığı, Antep işi el işlemeciliği, tespih işlemeciliği, çini sanatı, cam boncuk, tespih, deri, tasarım dokuma ve Türk-İslam sanatları ile mefruşat olmak üzere 10 farklı alanda üretim yapılıyor.
Gaziantep’in unutulmaya yüz tutmuş el sanatlarını bünyesindeki Helvacıkara-Kıymık Geleneksel El Sanatları Merkezi’nde yaşatan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, merkez sayesinde hem geleneksel el sanatlarını yaşatıyor hem de yeni ustalar yetiştiriyor.
Merkezdeki 10 farklı atölyede üretim yapan usta öğreticiler, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne ait kurslarda da eğitimler veriyor. Kurslarda eğitim alan kursiyerler ise dokuma ve nakış işlemleriyle el emeklerini esere dönüştürüyor.
Merkezdeki geleneksel el sanatları atölyeleri kursiyerler tarafından yoğun ilgi görürken, kurslarda ve atölyelerde üretilen ürünlerin ise yapılan yatırımlar ile daha geniş kitlelere tanıtılması hedefleniyor.
Merkezdeki atölyeler sayesinde özellikle kadınların ve gençlerin sosyalleşmelerini sağlamanın yanı sıra aile ekonomilerine destek olmak, bedensel ve ruhsal gelişimlerine katkıda bulunmak ve sanatsal bilgilerini geliştirmesi hedefleniyor. Helvacıkara-Kıymık Geleneksel El Sanatları Merkezi birim sorumlusu Yelda Kına, merkezin 2020 yılında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kurulduğunu hatırlattı.
“10 farklı sanat dalında üretimler yapılmaktadır”
Merkezde 10 farklı sanat dalında üretimlerin yapıldığını belirten Kına, “Merkezimiz özellikle yöremize ve şehrimize ait olan geleneksel sanatları yaşatmak ve genç nesillere aktarmak amacıyla kurulmuş bir merkezdir. Merkezimizde 10 farklı atölyemizde, 10 farklı sanat dalında üretimler yapılmaktadır. Atölyelerimiz daha çok üretime yöneliktir. Başta coğrafi işareti bize ait olan sedef kakma ve UNESCO süreci devam etmekte olan Antep işi el işlemeciliği, cam boncuk, tespih, deri, tasarım dokuma, Türk-İslam sanatları çini ve mefruşat olmak üzere 10 farklı alanda üretimler yapmaktayız” dedi.
“Unutulmaya yüz tutmuş el sanatlarımızı tekrar gün yüzüne çıkarmak istiyoruz”
Kına, Helvacıkara-Kıymık Geleneksel El Sanatları Merkezi’nde görevlendirilmiş olan usta öğreticilerin Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı olarak çalıştığını belirterek, “Usta öğreticilerimizin hepsi de diğer 33 GASMEK kurslarında kurs verebilmektedirler. Merkezimizin açılmasının ana amacı; özellikle unutulma yüz tutmuş olan geleneksel sanatlarımızı tekrar gün yüzüne çıkarmak, genç kitleyi de hedef kitle olarak belirlemiş olup, genç kitlemize bu sanatları tekrar tanıtmak ve kendi hayatlarında da kullanabilecekleri materyallere dönüştürerek, onların hayatlarının bir parçası haline getirilmektir” şeklinde konuştu.
“Antep işi nakışı” insanlığın ortak mirası olma yolunda
Gönülden geçen duyguların ilmek ilmek işlendiği “Antep işi nakışı”nın 2025 yılında yapılacak 20’inci Somut Olmayan Kültürel Miras Hükümetlerarası Komite Toplantısı’nda değerlendirilmek üzere Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nde (UNESCO) aday gösterildiğini de aktaran Kına, 2025 yılında yapılacak komite toplantısında Kültür ve Turizm Bakanlığınca UNESCO’ya sunulan “Antep işi nakışı”nın tüm dünyaya tanıtılması ve ecdat yadigarı bu kadim kültürel mirasın korunarak gelecek nesillere aktarılmasının amaçlandığını kaydetti.
“Antep işi nakışı’nın 108 tane tekniği vardır”
Merkezde usta öğretici olarak görev yapan Hacer Bozsuyu, “Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı GASMEK’lerde 13 yıldır usta öğretici olarak görev yapıyorum. Aynı zamanda Helvacıkara-Kıymık Geleneksel El Sanatları Merkezi’nde de Antep İşi Nakışı yapıyorum. Antep işi nakışı yöresel bir sanattır. 108 tane tekniği vardır. 18’inci yüzyıldan bu yana ilerleyerek günümüze kadar gelmiştir. Çok meşakkatli bir iştir. Zor bir iş ama gerçekten çok zevklidir. Biraz sayısaldır. Geometrik bütün desenleri yapabiliyoruz” diye konuştu.